Amerika’da yatırım yaparken kullanılan yöntemlerden biri olan Asset Purchase, bir işletmenin belirli varlıklarının (örneğin, ekipman, envanter, fikri mülkiyet) satın alındığı bir yatırım yöntemidir. Bu yöntemde, işletmenin borçları ve yükümlülükleri genellikle satın alma işlemine dahil edilmez.
Amerika’da İşyeri Alma Süreci
Öncelikle bir yatırımcı olarak Amerika’da yatırım yapmak istiyorsanız, yatırım yapacağınız varlıkları belirleyerek işe başlamalısınız. Bu süreçte, Amerika’daki işletmenin hangi varlıklarının satın alınacağını netleştirmek önemlidir. Demirbaşlar, ekipman, stok, fikri mülkiyet hakları veya müşteri portföyü gibi unsurların dahil edilip edilmeyeceğini detaylı bir şekilde analiz etmelisiniz. Bu belirlemeler, satın alma sözleşmesinin temelini oluşturur.
Amerika’da bir işyeri satın alarak yatırım yapacaksanız, satın alma sözleşmesini (Asset Purchase Agreement-APA) hazırlamalısınız. Bu sözleşme, satın alınacak varlıkların türü, satış fiyatı, ödeme koşulları ve diğer önemli şartlar ayrıntılı bir şekilde yer almalıdır. Ayrıca, satıcı ve alıcı tarafın yükümlülükleri açıkça tanımlanmalıdır. APA’nın taraflarca imzalanmadan önce bir avukat tarafından incelenmesi önerilir.
Durum tespiti (due diligence) sürecini tamamlamalısınız. Amerika’da yatırım yaparken satın alacağınız işyerinin mali tabloları, borç durumu, hukuki süreçleri, operasyonel performansı gibi işletmenin her yönünü detaylı bir şekilde incelemeniz gerekmektedir. Bu incelemeler, potansiyel riskleri belirlemek ve satın alma kararını sağlıklı bir şekilde vermek açısından kritik bir adımdır.
Satın alma sürecinde Amerika’da federal ve eyalet yasalarına uyum sağlamalısınız. Faaliyet gösterilecek eyalet özelinde geçerli düzenlemeler ve federal düzeydeki gereklilikler göz önünde bulundurularak yasal uyumluluk sağlanmalıdır. Lisans, vergi düzenlemeleri ve sözleşme kanunlarına tam uyum gösterilmelidir.
Son olarak, transfer sürecini tamamlamalısınız. Satın alınan varlıkların mülkiyet devrini gerçekleştirmek için lisansların, izinlerin ve tapuların transferi yapılmalıdır. Bu süreçte ilgili tüm resmi kurumlarla koordinasyon sağlanmalı ve transfer işlemleri eksiksiz tamamlanmalıdır.
Amerika’da Yatırım Yapmak: Riskler ve Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar
1. Üçüncü Taraf ve Alacaklı Riskleri:
Amerika’da işyeri satın alma sürecinde, satın alınacak varlıkların üzerinde herhangi bir haciz, ipotek veya yasal yükümlülük olup olmadığını kontrol etmelisiniz. Bu amaçla, kapsamlı bir alacaklı araması (Creditor Search) yaparak, satıcı tarafından beyan edilen varlıkların hukuki durumunu doğrulamalısınız. Alacaklıların hak iddialarına karşı hazırlıklı olmak, potansiyel yasal sorunların önüne geçer.
Eğer satın alınacak varlıklar arasında kiralık ekipman veya taşınmazlar bulunuyorsa, bu varlıkların kira sözleşmeleri ve devredilebilirlik koşullarını detaylı bir şekilde incelemelisiniz. Kiralık varlıkların durumu (Lease Asset Search), bu sözleşmelerin sizin tarafınıza geçip geçemeyeceğini belirleyecektir. Ayrıca, mevcut sözleşme şartlarının işletme stratejinize uygun olup olmadığını değerlendirmelisiniz.
2. Mevcut Müşterilere Karşı Riskler:
Satın alma sonrası müşteri ilişkilerini sürdürmek ve mevcut müşteri tabanını korumak Amerika’da yatırım yapan bir yatırımcı için hayati bir öneme sahiptir. Ancak, bu süreçte müşteri kaybı yaşanma ihtimali göz önünde bulundurulmalıdır. Yeni yönetim altında müşterilerin işletmeye olan güveninde azalma veya rakip işletmelere geçiş riski bulunabilir. Bu nedenle, Amerika’da işyeri satın aldıktan sonra müşterilerle iletişimi etkili bir şekilde yönetmelisiniz.
Eğer Amerika’da yatırım yapan bir tüccar olarak işletmenin müşteri sözleşmelerini de devralmayı planlıyorsanız, bu sözleşmelerin devri konusunda yasal engeller olup olmadığını kontrol etmelisiniz. Bazı durumlarda, müşteri sözleşmeleri yalnızca tarafların rızasıyla devredilebilir. Bu nedenle, devralma sürecinde müşterilerle ve satıcıyla işbirliği yaparak süreci tamamlamalısınız.
3. Marka ve Fikri Mülkiyet Riskleri:
Satın alınacak işletmeye ait marka, ticari isim ve diğer fikri mülkiyet haklarının yasal durumunu detaylı bir şekilde incelemelisiniz. Bu süreçte, markanın geçerli bir şekilde tescil edilip edilmediğini ve herhangi bir hukuki ihtilafın konusu olup olmadığını araştırmalısınız. Marka haklarının korunması, Amerika’da yatırım sürecinizde işletmenin değerini sürdürebilmek için önemlidir.
Fikri mülkiyet haklarının devredilebilirliğini kontrol etmelisiniz. Bazı lisans veya patent hakları, devredilebilirlik açısından sınırlamalara tabi olabilir. Bu hakların sizin tarafınıza sorunsuz bir şekilde geçiş yapmasını sağlamak için gerekli hukuki prosedürleri yerine getirmelisiniz. Devralınan fikri mülkiyetin sizin tarafınıza kazandıracağı avantajları ve potansiyel riskleri iyi analiz etmelisiniz.
4. Vergi Açısından Gereklilikler
Amerika’da bir işletmenin varlıklarını satın alırken, New York Eyaleti’nde Bulk Sale Notification sürecini tamamlamanız gerekmektedir. Bulk Sale Notification, işletme varlıklarının toplu bir şekilde devredilmesi durumunda, satıcının ödenmemiş satış vergisi borçlarının alıcıya geçmesini önlemek amacıyla uygulanan bir prosedürdür. Bu süreç, alıcıyı satıcının geçmiş vergi yükümlülüklerinden korumayı hedefler.
Bulk Sale Notification, hem yasal gerekliliklere uygun hareket etmenizi sağlar hem de gelecekte karşılaşabileceğiniz olası mali riskleri önler. Bu nedenle, Amerika’ya yatırım yaparken bu süreci titizlikle yönetmeniz ve gerekli bildirimleri zamanında yapmanız kritik öneme sahiptir.
5. Sadece Varlıkları Satın Alabilir Miyim?
Bir işletmenin yalnızca varlıklarını satın almak mümkündür. Ancak, bu süreç bazı önemli hukuki ve operasyonel sonuçlar doğurabilir. İşletmenin varlıklarının devri, genellikle çalışanların devrini içermez. Bu durumda, satın alma sonrası işletmede çalışmaya devam etmesi planlanan personel için yeni iş sözleşmeleri düzenlenmesi gerekir. Bu süreç, iş gücü devamlılığını sağlamak ve işletmenin operasyonlarını aksamadan sürdürmek için dikkatle ele alınmalıdır.
Ayrıca, varlık satın alma işlemi, işletmenin finansal borçlarını ve yasal yükümlülüklerini genellikle kapsamaz. Bu, satın alıcı için avantajlı bir durum yaratsa da, borçların işletme varlıklarına bağlanmış olma ihtimali göz önünde bulundurulmalıdır. Bu nedenle, varlıkların borç ve yükümlülüklerden arındırılmış olduğundan emin olmak için kapsamlı bir hukuki ve finansal inceleme yapılması gereklidir. Böylelikle, satın alma sonrası ortaya çıkabilecek beklenmedik sorunlar önlenebilir.
6. Finansman: Banka Kredileri ve Alternatif Yöntemler
Amerika’da satın alma işlemini finanse etmek için çeşitli seçeneklerden yararlanabilirsiniz. Small Business Administration (SBA) kredileri, düşük faiz oranları ve uygun geri ödeme koşullarıyla küçük ve orta ölçekli işletmeler için oldukça cazip bir finansman seçeneği sunar. SBA kredileri, genellikle işletme alımları ve büyüme projeleri için tasarlanmıştır ve satın alma sürecinde kullanılabilecek güvenilir bir kaynaktır.
New York Eyaleti de Amerika’ya yatırım yapan yatırımcıları desteklemek için çeşitli teşvik programları sunar. Bu teşvikler arasında faiz destek programları, vergi indirimleri ve finansal hibeler bulunur. Eyalet tarafından sağlanan bu teşviklerden yararlanarak satın alma maliyetlerinizi önemli ölçüde azaltabilirsiniz. Bu tür teşviklerin uygunluk koşullarını inceleyerek başvurularınızı zamanında yapmanız önemlidir.
Bunun yanında, özel yatırım fonları ve leasing seçenekleri, alternatif finansman yöntemleri olarak değerlendirilebilir. Özel yatırım fonları, genellikle daha esnek finansman koşulları sunarken, leasing yöntemleri belirli varlıkların doğrudan satın alınması yerine kiralanarak kullanılmasını sağlar. Her iki seçenek de, satın alma işlemini finanse etmek için dikkate alınabilecek etkili yöntemlerdir. Finansman modelini belirlerken, işletmenin ihtiyaçları ve maliyet yapısını göz önünde bulundurmalısınız.
7. Hizmet Veren İşletmelerin Satın Alınması
Amerika’da hizmet sektörü işletmelerini satın alırken, diğer sektörlerden farklı olarak bazı özel durumları göz önünde bulundurmalısınız. İlk olarak, müşteri sözleşmelerinin devri veya yenilenmesi gereklidir. Mevcut müşterilerin hizmetlerinizi kullanmaya devam edebilmesi için sözleşmelerin yasal olarak sizin adınıza geçmesini sağlamalısınız. Bazı sözleşmeler, tarafların rızasını gerektirebilir, bu nedenle müşterilerle iletişim kurarak bu süreci doğru bir şekilde yönetmelisiniz.
Amerika’da hizmet sektöründe faaliyet gösteren işletmeler genellikle belirli lisanslar gerektirir. Satın alma işlemi sırasında, işletmenin faaliyet gösterebilmesi için gerekli olan hizmet lisanslarını transfer etmelisiniz. Bu lisansların geçerlilik süresini kontrol etmeli ve gerekiyorsa yenileme başvurularını zamanında yapmalısınız. Lisansların eksiksiz ve geçerli olması, işletmenin kesintisiz bir şekilde faaliyet göstermesi için kritik bir öneme sahiptir.
Ayrıca, çalışan haklarını dikkate alarak kıdem ve tazminat süreçlerini göz önünde bulundurmalısınız. Amerika’da hizmet sektöründe çalışanlar genellikle işletmenin başarısında önemli bir rol oynar, bu nedenle çalışanların haklarının korunması ve işletme değişimi sürecinde motivasyonlarının devam etmesi için gerekli adımları atmalısınız. Yeni işveren olarak, mevcut personelin yasal haklarını ve iş sözleşmelerinin koşullarını dikkatlice değerlendirerek süreci hukuka uygun bir şekilde tamamlamalısınız.
8. Greenfield Yatırımlar ve Eyalet Teşvik Programları
Eğer Amerika’ya sıfırdan bir yatırım yapmayı planlıyorsanız, Greenfield projeler için sunulan avantajlardan ve teşvik programlarından yararlanabilirsiniz. New York Eyaleti’nde Industrial Development Agencies (IDA) tarafından sağlanan teşvikler, bu tür yatırımları desteklemek için tasarlanmıştır. IDA, Amerika’ya yatırım yapan yatırımcılara vergi muafiyetleri, düşük faizli kredi imkanları ve hibe programları sunarak projelerin maliyetlerini azaltmayı hedefler. Bu teşviklerden faydalanmak için projelerinizin uygunluk kriterlerini karşılaması ve gerekli başvuruların zamanında yapılması önemlidir.
Greenfield projelerinde, altyapı ve arazi tahsisi gibi avantajlar da değerlendirilebilir. Bu tür projeler, yeni tesislerin veya üretim alanlarının sıfırdan inşasını içerdiğinden, yerel yönetimler tarafından sağlanan altyapı destekleri büyük bir kolaylık sağlar. Uygun maliyetli arazi seçeneklerini araştırarak ve kamu kurumlarıyla iş birliği yaparak, projenizin hem lojistik hem de maliyet açısından daha avantajlı bir şekilde hayata geçmesini sağlayabilirsiniz. Bu süreçte eyalet ve yerel yönetimlerin sunduğu teşvik programlarını dikkatle incelemeniz ve yatırımınız için en uygun desteklerden faydalanmanız gereklidir.
9. Amerika’ya Yatırım Yaparken Due Diligence (Durum Tespiti) Neden Önemlidir?
Durum tespiti, Amerika’da bir işletme satın alma sürecinde riskleri en aza indirmek ve bilinçli bir karar verebilmek için kritik bir adımdır. Bu süreçte, bir yatırımcı olarak öncelikle satıcının mali durumunu detaylı bir şekilde analiz etmelisiniz. Şirketin finansal tablolarını inceleyerek gelir, gider, borç ve alacak durumlarını değerlendirmeniz gerekir. Bu analiz, işletmenin mali sağlığı ve sürdürülebilirliği hakkında net bir görüş sağlar.
Amerika’da satın alınacak varlıkların gerçek değerini belirlemek, durum tespiti sürecinin bir diğer önemli boyutudur. Ekipman, envanter, fikri mülkiyet veya diğer varlıkların piyasa değerini tespit ederek, ödediğiniz bedelin karşılığını alıp almadığınızı değerlendirebilirsiniz. Bu süreç, gereksiz maliyetlerden kaçınmanıza ve yatırımınızı doğru bir şekilde yapılandırmanıza yardımcı olur.
Hukuki inceleme ise yasal risklerin ve yükümlülüklerin tespit edilmesini sağlar. İşletmenin geçmişte dahil olduğu davalar, hukuki ihtilaflar veya üzerinde mevcut yasal yükümlülükler olup olmadığını kontrol etmelisiniz. Ayrıca, satın alınacak varlıkların üzerinde haciz veya ipotek gibi sınırlamaların bulunup bulunmadığını doğrulamalısınız.
Son olarak, Amerika’ya yatırım yapmadan önce satın alacağınız şirketin fikri mülkiyet haklarını dikkatlice incelemeniz gerekmektedir. Markanın geçerli bir şekilde tescil edilip edilmediğini, devredilebilir olup olmadığını ve herhangi bir dava konusu olup olmadığını araştırmalısınız. Amerika’da fikri mülkiyet haklarının korunması, işletmenin değerini sürdürebilmek için kritik bir öneme sahiptir. Bu incelemeler sonucunda, satın alma işleminin güvenli ve sorunsuz bir şekilde gerçekleşmesini sağlayabilirsiniz.
Checklist: İşyeri Satın Alma (Asset Purchase) İçin Yapılması Gerekenler
Özetle, bir yatırımcı olarak Amerika’da bir işyeri satın almayı planlıyorsanız süreci adım adım ele almanızı sağlayacak checklist aşağıda yer almaktadır:
- Satın Alma Amaçlarını Belirleyin
- Durum Tespiti (Due Diligence) Yapın
- Vergi Gerekliliklerini Karşılayın
- Satın Alma Sözleşmesini (APA) Hazırlayın
- Finansman Kaynaklarını Belirleyin
- Marka ve Fikri Mülkiyet Haklarını İnceleyin
- Eyalet Teşviklerinden Yararlanın
- Çalışan ve Müşteri Sözleşmelerini Yönetin
- Transfer Sürecini ve Yasal Onayları Tamamlayın
- Operasyonları Başlatın
Bu yazı, New York eyaleti ve federal düzenlemelere göre hazırlanmıştır; diğer eyaletlerin gereklilikleri ve konu ile ilgili daha detaylı bilgi almak için bizimle iletişime geçmenizi rica ederiz.
Şirketler ve Ticaret Hukuku
New York ve New Jersey merkezli Onal Gallant hukuk bürosunda görev yapmaktadır. Genel şirketler hukuku, sözleşme hukuku ve fikri mülkiyet hukuku alanlarında uzmanlaşmış olan İrem, uluslararası ticari işlemlere ilişkin müvekkillere danışmanlık sağlamaktadır.
