Bu yazımızda özellikle Türk takipçilerimizin büyük bir kısmının ilk etapta şaşkınlıkla karşılayabileceği bir konuyu ele alacağız. Gerçekten her yıl ABD ye gelen milyonlarca göçmenin nihai hedefi olan ve imrenerek baktığı ABD vatandaşlığı ile feragat, çıkış veya vazgeçiş kelimelerinin birlikte geçmesi birçokları için anlaşılması zor bir durum. Ancak küçük fakat gittikçe büyüyen bir gurup insan için aynı vatandaşlık bir yük bir engel -evet yanlış duymadınız - kurtulunması gereken bir külfet olabiliyor. Neden mi? Gelin beraberce bakalım.
ABD Vatandaşlığı Bazıları İçin Neden bir Handikap Olabiliyor?
Öncelikle şu tespitle başlayalım. Her ne kadar küçük bir grup insan şeklinde tanımlasak da bu gurubun her yıl çok büyük oranda arttığı bir gerçek. Örneğin 2006 yılında sadece 268 kişi ABD Vatandaşlığından çıkmış. 2016 yılı itibarı ile neredeyse her yıl düzenli olarak artan sayı 5049 kişiye kadar ulaşmış. 2017 de bu sayı 5013 olarak gerçekleşmiş. 2018 de her ne kadar bir düşüş görülmüş ise de (3983) akışın ve trendin sürdüğünü rahatlıkla söyleyebiliriz. Her yıl milyonlarca kişinin göçmen olabilmek için başvurduğu bir ülke için bu sayının hala önemsiz olduğu düşünülebilir ancak artış ortada ve en önemlisi, söz konusu olan şey ABD Vatandaşlığından feragat eden bu gurubun büyüklüğünden çok keyfiyeti yani genel olarak Amerikan demografik yapısındaki tesir gücü. Çünkü bu kararı alan kişilerin en yaygın ve temel motivasyonu beklenildiği gibi tamamen ekonomik nedenlere dayanıyor. Detaylara bakalım.
·ABD Vatandaşlığı Bazlı Vergilendirme Sistemi
ABD dünya üzerinde geleneksel olarak Vatandaşlık bazlı vergilendirme yapan neredeyse tek ülke durumunda. Bu sistemin özelliği devletin sadece sınırları içerisindeki ekonomik faaliyetleri değil vatandaşlarının dünya çapında yürüttüğü her türlü ekonomik aksiyonu vergilendirmesi. Bu durumun ABD gibi vergiler ve vergi matrahları açısından çok duyarlı bir toplumda bir takım yeni kararlar ve pozisyon alışlara yol açacağını söylemek herhalde yanlış olmayacaktır. Facebook’un kurucularından Eduardo Saverin, Şarkıcı Tina Turner, Poker oyuncusu ve yazarı Adam Bilzerian, Amerikalı milyarder Marc Rich’i eski eşi Denise Rich, oyuncu Jet Li gibi göz önünde olan örneklerin bu düşünceyle ABD vatandaşlığından çıkması farkındalığı daha da arttıran etmenler olmuştur.
·Yurtdışı Hesaplar Vergi Uyum Yasası (FATCA) Gibi Yasal Düzenlemeler
2010 yılında yasalaşan FATCA genel olarak yabancı ülkelerdeki finansal kurumlara ve diğer bazı finansal niteliği haiz olmayan kuruluşlarda varlıkları bulunan ABD Vatandaşı vergi mükellefleri ile ilgili olarak doğrudan IRS’e bilgi verme ve gerektiğinde bu varlıkları bloke etme mükellefiyeti getirmiştir. Yasa ayrıca ABD vatandaşlarına yurt dışında bulunan mali hesapları ve varlıkları hakkında değere bağlı olarak raporlama zorunluluğu da getirmektedir. Münhasıran bu yasal düzenlemenin 2010 sonrası hızlanan ABD Vatandaşlığı için söz konusu çıkış eğiliminin en ciddi sebeplerinde biri olduğu değerlendirilmektedir.
ABD Vatandaşlığından Nasıl Çıkılır? Süreç Nasıl İşlemektedir
Fayda Maliyet analizinin karar alma süreçlerinin neredeyse tümünde popüler olduğu bir ülke vatandaşı olarak kendi fayda-maliyet analizinizi yaptınız ve ABD vatandaşlığının sizin için en iyi seçenek olmadığına karar verdiniz. Ne yapmalısınız? Hangi süreçleri takip etmeli hangi sonuçları beklemelisiniz tüm bunlara kısaca değinmekte fayda var. Fakat baştan belirtelim ki vatandaşlıktan çıkma kulağa geldiği kadar kolay ve kısa bir süreç değil. Yani bir ihbarname gönderip pasaportunuzu yırtıp atmanın çok ötesinde bayağı bir evrak yükünü, zaman ayırmayı ve tabi parasal meseleleri içeren, çoğu zaman doğru opsiyonları bilmek ve adımları atmak için ciddi profesyonel yardım almanızı gerektirebilecek gerçek bir hukuki süreçten bahsediyoruz. Şimdi aşama aşama bu süreçlere beraberce göz atalım.
· Yer Seçimini Yapın
Feragat işlemi ABD dışında bir Amerikan Büyükelçiliği veya Konsolosluğunda bizzat yapılacak müracaatla gerçekleşebilmektedir. O yüzden bu aşamada işlemi hangi dış temsilcilikte gerçekleştireceğinizi seçmelisiniz. Belirgin bir kuralı olmamakla birlikte örneğin Londra, Amsterdam, Seul, Hong Kong, Kanada, Avusturalya gibi büyük merkezlerde personelin sürece daha hakim olacağını bekleyebilirsiniz. Ancak buralarda da yoğunluk dolayısıyla daha uzun bekleme sürelerine maruz kalmanız da ihtimal dâhilindedir. Ayrıca örneğin müracaatın yapıldığı yerde oturma gibi dış temsilciliklere göre değişen uygulamaların da var olduğun hatırlatalım. Doğru kararı verirken değerlendirmeyi hukuki danışmanınız/avukatınızla yapmanız lehinize olacaktır.
· Mülakat Randevunuzu Alın ve Görüşmeleri Gerçekleştirin.
Başvuracağınız Büyükelçilik yahut konsoloslukta iki ayrı görüşme gerçekleştireceksiniz. Pasaportunuz ve ilgili diğer dokümanlarla gittiğiniz ilk görüşmeden önce DS-4079 adı verilen bir soru formunu doldurup imzalayacaksınız. İlk mülakatta konsolosluk görevlileri bu talebi özgür iradenizle ve bir baskı altında kalmadan yaptığınızı teyit etmek isteyeceklerdir. İkinci görüşmede yine aldığınız kararın ciddiyetini muhakeme edip etmediğiniz ve ABD vatandaşlığı ile ilgili çıkma iradenizin hala devam edip etmediği değerlendirilecektir. Gerekli imzaları tamamladıktan sonra sağ elinizi kaldırarak yapacağınız feragat yemini seremonisi ile bu görüşme sona erecektir.
· Başvurunuzun Onaylanmasını Bekleyin
Bu aşamada evraklarınız Washington’a Dış işleri Bakanlığına gönderilir. Onay aşaması normal şartlarda birkaç ay sürmektedir. Onayı müteakip ABD Vatandaşlığı Çıkış Sertifikası düzenlenerek başvuru sahiplerine verilir. Karar IRS’e gönderilir. Gelir İdaresi (IRS) her 3 ayda bir ABD vatandaşlığından çıkanların listesini yayınlamaktadır.
ABD Vatandaşlığı Çıkma Kararının Tasdiki Sonrası Süreç
· Son Gelir Vergisi Beyanınızı Düzenleyin
Vatandaşlıktan çıkmak artık gelir vergisi mükellefiyetinde olmamak ve vatandaşlara getirilen gelir ve varlıklarla ilgili bildirim yükümlülüklerinden kurtulmak anlamına geliyor. Ancak ABD Vatandaşlığından çıkma müracaatınızın karara bağlandığı tarihle, o yılın 1 Ocak tarihi arasında tahakkuk edecek vergiden sorumlu olacağınızdan bu son beyannameyi düzenlemeniz gerekmektedir.
· Vatandaşlıktan Feragat Ücretini Ödeyin
Yukarıda bahsettiğimiz 2010 yılında yasalaşan Yurtdışı Hesaplar Vergi Uyum Yasasına (FATCA) kadar olmayan bu ücret 450 $ iken bugün itibariyle artan vatandaşlıktan çıkış talebiyle birlikte 2350 $ kadar çıkmış durumdadır.
· Çıkış Vergisini Ödeyin
Eğer son 5 yıl içerisinde federal vergi matrahınız ortalama 162.000 $ veya üzeri olarak tahakkuk etmişse veya ABD’de değeri 2 milyon doların üzerinde emvaliniz varsa bu çıkış vergisini ödemek durumundasınız.
ABD Vatandaşlığından Çıkmanın Sonuçları & Tavsiyeler
· Bunun çok önemli bir karar olduğunu unutmayın
Başvurunuzu yapmadan önce bir başka ülke vatandaşlığına sahip olduğunuzdan emin olun. Aksi takdirde haymatlos pozisyonuna düşmeniz mümkündür. Devletsizlik ve uyruksuzluk manasına gelen bu pozisyonda herhangi bir devletin vatandaşlık koruması altında olmayacağınız için, mülk edinmeden eğitime, sağlıktan, çalışmaya birçok alanda sorun yaşamanız mümkündür.
· Artık ABD ye giriş için vizeye ihtiyacınız olabilir.
Bunu ihtiyacınız olacaktır şekline ifade etmedik. Çünkü sahip olduğunuz ikinci vatandaşlık örneğin Kanada gibi bir ülke ise neredeyse hiçbir şey yapmadan ABD’ye gelmeniz mümkündür. Yine örneğin ikinci vatandaşlığınız ABD vize muafiyeti programı dahilinde olan 38 ülkeden birine aitse Elektronik Seyahat İzin Sistemini (ESTA) kullanarak seyahatinizden sadece 72 saat önce gerekli bildirimi yapmanız yeterli olabilecektir. Tabi artık ABD pasaportu taşımadığınız için bu pasaportla başka ülkelere giderken kullandığınız avantajları da kullanamayacağınızı da hatırlatmak gerekiyor. Daha önce söylediğimiz gibi küçük ama önemli detayları barındıran bu konularla ilgili olarak bir vize ve göçmenlik avukatından destek almanız önemlidir.
· Sosyal Güvenlik ve Sağlık imkânlarından hala faydalanabilirsiniz ama şartları ve kapsamı değişebilir.
ABD vatandaşlığında çıkmayı düşünenlerin birçoğunun kafasındaki en temel sorulardan biri acaba feragat sonrası devlet yardımlarından vb. istifade edip edemeyeceğidir. Bu kaygılarla ilgili olarak özetle şunu söyleyebiliriz. Evet bazı imkanlardan faydalanamayacağınız doğru ama hepsinden değil. Örneğin Sosyal Güvenlik ve Emeklilik haklarınız devam etmektedir. Ancak Belediye ve Devlet memuriyeti kaynaklı emeklilik imkânlarından ( Maaş vb.) faydalanamazsınız. Ayrıca Medicare yani sağlık güvencesinden de belli şartlarda faydalanabilirsiniz.
· Reşit olmayan çocuklarınızla ilgili ABD vatandaşlığından çıkma kararını siz veremesiniz.
Bu karar yetişkin olduklarında kendilerine bırakılmıştır.
· ABD vatandaşlığından çıkma işlemi geri alınamaz niteliktedir.
Çok nadir istisnalar dışında bu işlemin geri alınması veya iptali mümkün değildir.
Yardıma mı İhtiyacınız Var?
Onal Gallant&Partners, Gayrimenkul Hukuku, Fikri Mülkiyet Hukuku, Ticaret Hukuku, Aile Hukuku, Aile Yoluyla Göçmenlik, Çalışma ve Yatırım Yoluyla Göçmenlik ve ABD Vize Süreçleri konularında uzman bir hukuk bürosudur. Amerika'da şirket kurulması ve ABD’de gayrimenkul satın alınmasından, marka tescili ve Green Card çekilişlerine kadar geniş bir yelpazede güvenilir bir temsil ve danışmanlık hizmeti sunmaktayız.
Onal Gallant&Partners’ın tüm ofislerinde görev yapan her biri alanının uzmanı, güncel mevzuat ve uygulamalar hakkında derinlemesine bilgi ve tecrübe sahibi olan saygın ve dinamik hukukçulardan oluşan ekibi saydığımız bu alanları ilgilendiren tüm hukuki problemlerinizin çözümü ve ABD’de hayata geçirmek istediğiniz projelerinizin finansal olarak en etkin şekilde ve sorunsuz süreçlerle yönetilmesi konusunda sizlere yardımcı olmaya hazırdır.
Uzmanlık ve uygulama alanlarımızdaki konularla ilgili olarak en çok merak edilen sorulara verdiğimiz cevapları, sürekli değişen ve güncellenen yasal düzenlemeler ve idari tasarruflarla ilgili haberleri ve bilgilendirme amaçlı videolarımızı ve bloglarımızı ziyaretçilerimizle paylaşmaktan büyük mutluluk duyuyoruz. Bu kapsamdaki yayınlarımızı websitemizden, Facebook, Twitter, Quora, LinkedIn ve Medium hesaplarımızdan ve Youtube kanalımızdan takip edebilirsiniz
Ayrıca ofisimize e-mail veya telefonla doğrudan ulaşabilirsiniz.
